Publikacja ma charakter cykliczny i zawiera najważniejsze informacje o zagrożeniach występujących w zakładach wydobywających kopaliny, trendach wypadkowych, chorobach zawodowych górników i zgonach naturalnych podczas wykonywania pracy, a także o wykorzystaniu zlikwidowanych zakładów górniczych w celach turystycznych, sanatoryjnych i leczniczych oraz działaniach prewencyjnych i represyjnych nadzoru górniczego.

Dokument zawiera ocenę stanu bezpieczeństwa w górnictwie, wpływu działalności górniczej na bezpieczeństwo powszechne, stanu rozpoznania i zwalczania zagrożeń w zakładach górniczych oraz stanu ratownictwa górniczego. Ocena ta dokonywana jest w myśl art. 166 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. − Prawo geologiczne i górnicze.

Stan bezpieczeństwa w 2024 r. przedstawiono na tle danych od 2020 r. Największy wpływ na kształtowanie się wypadkowości ogółem w latach 2020-2024 miały wypadki zaistniałe w górnictwie węgla kamiennego. Stanowiły one 85,6% ogółu wypadków w górnictwie. W analizowanym okresie trendy wypadkowości w górnictwie ogółem i w górnictwie węgla kamiennego są analogiczne (spadek wypadkowości, w porównaniu do roku poprzedniego w 2020 r. oraz wzrosty w kolejnych latach 2021-2024).

W górnictwie rud miedzi w latach 2020-2022 odnotowano wyraźny spadek wypadkowości ogółem z 251 wypadków, które zaistniały w 2020 r., do 174 wypadków w 2022 r. Natomiast lata 2023-2024 przyniosły wzrost wypadkowości ogółem do poziomu 208 wypadków w 2023 r. i 213 wypadków w 2024 r.

W latach 2020-2021 ujawnił się trend spadkowy w zakresie łącznej liczby wypadków śmiertelnych i ciężkich (z 29 wypadków zaistniałych w 2020 r. do 22 wypadków w 2021 r.). W 2022 r. odnotowano wzrost łącznej liczby wypadków śmiertelnych i ciężkich (49 wypadków, w tym 33, które zaistniały w związku z katastrofami w JSW S.A. KWK „Pniówek” i w JSW S.A. KWK „Borynia-Zofiówka” Ruch Zofiówka); w 2023 r. liczba wypadków śmiertelnych i ciężkich zbliżyła się do wartości z 2021 r. (odnotowano 23 wypadki). W 2024 r. liczba wypadków śmiertelnych i ciężkich zmniejszyła się do 19, osiągając niższy poziom w okresie ostatnich pięciu lat.

W roku 2024 w związku z zagrożeniami występującymi w górnictwie podziemnym, w ujęciu roku do roku:

odnotowano taką samą liczbę odprężeń przy jednoczesnym wzroście osób poszkodowanych (25 odprężeń w 2024 r., które skutkowały 36 wypadkami, wobec 25 odprężeń w 2023 r., które były przyczyną 5 wypadków);
liczba tąpnięć pozostała na tym samym poziomie przy jednoczesnym wzroście osób poszkodowanych (3 tąpnięcia w 2024 r., które skutkowały 48 wypadkami, wobec 3 tąpnięć w 2023 r., które były przyczyną 15 wypadków);
wzrosła liczba pożarów (13 pożarów w 2024 r. wobec 12 w 2023 r. - w wyniku tych pożarów nikt nie doznał obrażeń);
odnotowano taką samą liczbę zdarzeń związanych z zagrożeniem metanowym (w obydwu latach odnotowano po jednym zdarzeniu, w wyniku którego nikt nie doznał obrażeń).

Rok 2024 przyniósł nieznaczny wzrost liczby wypadków ogółem związanych z zagrożeniem opadem skał ze stropu i/lub ociosów w podziemnych zakładach górniczych - z 215 wypadków w 2023 r. (w tym dwóch śmiertelnych i trzech ciężkich) do 220 wypadków w 2024 r. (w tym dwóch wypadków śmiertelnych).

W opracowaniu zawarto także informacje dotyczące chorób zawodowych typowych dla branży wydobywczej. W latach 2020-2024 w całym górnictwie stwierdzono łącznie 1992 takich przypadków, z czego największy udział miała pylica płuc (1818 przypadków, tj. ponad 91 proc. wszystkich chorób zawodowych w górnictwie).  Najbardziej niekorzystny pod tym względem był 2023 r., w którym odnotowano 443 przypadki pylicy (wzrost o ponad 26% w porównaniu z 2022 r.). W ostatnich latach odnotowywany jest wzrost liczby pylic (głównie azbestowych) stwierdzonych u pracowników byłego Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego. W 2024 r. zarejestrowano 118 przypadków pylic azbestowych, co stanowiło ponad 26% wszystkich pylic, jakie zarejestrowano w górnictwie ogółem. Zdecydowana większość zarejestrowanych w 2024 r. pylic, podobnie jak w latach poprzednich, dotyczyła byłych pracowników kopalń.  Pomimo trendu wzrostowego w zakresie zachorowań na pylicę wśród czynnych zawodowo górników w latach 2020-2023, w 2024 r. odnotowano spadek liczby stwierdzonych pylic pracowników czynnych zawodowo o 8 przypadków w porównaniu z rokiem poprzednim.

Szczegółowe informacje o stanie BHP w górnictwie za 2024 rok można znaleźć w pełnej wersji opracowania - do pobrania na stronie internetowej Wyższego Urzędu Górniczego: https://www.wug.gov.pl/bhp/stan_bhp_w_gornictwie. Tam również znajdują się raporty z lat poprzednich.